ജീവന്റെ വഴികള്‍

 ഭൂമിയിലെ അഞ്ച് പ്രധാന വംശനാശങ്ങൾ.

              പി.കെ ഹംസ

   

 ഓർഡോവീഷ്യൻ കൂട്ട വംശനാശം.

   ജിയോളജിക് ടൈം സ്കെയിലിൽ പാലിയോസോയിക് കാലഘട്ടത്തിലെ ഓർഡോവീഷ്യൻ കാലഘട്ടത്തിലാണ് ആദ്യത്തെ വലിയ വംശനാശം സംഭവിച്ചത്. ഏതാണ്ട് 85 ശതമാനം ജീവികളും അപ്രത്യക്ഷമായി. ഇതിന്‍റെ കാലപരിധി ഏകദേശം 488 മുതൽ 443 ദശലക്ഷം വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് എന്ന് അനുമാനിക്കുന്നു.
വിശാലമായ സമുദ്രങ്ങളിൽ പിന്നീടുളള ജീവപരിണാമത്തിനായുളള ആദ്യ വാഹകരിൽ പെട്ടവരായ സമുദ്ര ജീവികൾ സമൃദ്ധമായി  തഴച്ചുവളർന്നു. ഈ കാലത്ത് ആദ്യത്തെ പ്രാകൃത സസ്യങ്ങൾ കരയിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെടാൻ തുടങ്ങിയിട്ടേ ഉണ്ടായിരുന്നുളളൂ.
ആഫ്രിക്ക, തെക്കേ അമേരിക്ക, അന്റാർട്ടിക്ക, ഓസ്‌ട്രേലിയ എന്നീ ഭൂഖണ്ഡങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്ന ഗോണ്ട്വാനയുടെ വിശാല ഭൂഖണ്ഡം സൃഷ്ടിക്കാൻ ലോകത്തിലെ ഭൂരിഭാഗം ഭൂപ്രദേശങ്ങളും ഒത്തുചേർന്നു. ഈ കാലയളവിലുടനീളം ഗോണ്ട്വാന തെക്കോട്ട് നീങ്ങി. ഒടുവിൽ ദക്ഷിണധ്രുവത്തിൽ സ്ഥിരതപ്രാപിച്ചു. വടക്കേ അമേരിക്കയായി മാറുന്ന ലാൻഡ്‌മാസ് ലോറൻഷ്യയും വിശാല ഭൂഖണ്ഡവുമായി കൂട്ടിച്ചേർക്കപ്പെട്ടു. ഇത് ഗോണ്ട്വാനയിൽ നിന്ന് ഇടുങ്ങിയ ഇപ്പിറ്റസ് സമുദ്രം കൊണ്ട് വേർതിരിക്കപ്പെട്ടു. വലിയ തോതിൽ വെള്ളത്തിനടിയിലായിരുന്ന
പ്രോട്ടോ-നോർത്ത് അമേരിക്ക ഭൂമദ്ധ്യരേഖയിൽ സ്ഥിരതയില്ലാതെ നിന്നു.
ഭൂമിയുടെ ഭൂരിഭാഗവും  ഊഷ്മളവും നനഞ്ഞതുമായിരുന്നു അപ്പോള്‍. സമുദ്രനിരപ്പ് ഇന്നത്തെതിനേക്കാൾ 1970 അടി (600 മീറ്റർ) വരെ ഉയരത്തിലായിരുന്നു. ഓർഡോവീഷ്യനിൽ ഗോണ്ട്വാനയുടെ ധ്രുവസ്ഥാനം ഏറ്റെടുത്ത ശേഷം, സൂപ്പർകണ്ടന്റിന്റെ കേന്ദ്രത്തിൽ  വൻ ഹിമാനികൾ രൂപപ്പെട്ടു. ഇത് 20 ദശലക്ഷം വർഷത്തോളം നീണ്ട ഹിമയുഗ കാലത്തിന് തുടക്കമിട്ടു. ഈ സമയത്താണ് സമുദ്രങ്ങള്‍ ചുരുങ്ങാൻ തുടങ്ങിയത്.

ട്രൈലോബൈറ്റുകൾ, ബ്രാച്ചിയോപോഡുകൾ, പവിഴങ്ങൾ,  ക്രിനോയിഡുകൾ, ഗ്രാപ്‌റ്റോലൈറ്റുകൾ എന്നിവയുൾപ്പെടെ ഓർഡോവീഷ്യൻ സമുദ്രങ്ങളിലെ പ്രധാന ജീവസംഘങ്ങളെല്ലാം അതിജീവിച്ചെങ്കിലും ഓരോരുത്തർക്കും പ്രധാനപ്പെട്ട അംഗങ്ങളെ നഷ്ടപ്പെട്ടത് ഈ തണുത്തുറഞ്ഞ  കാലത്താണ്. ട്രൈലോബൈറ്റുകളുടെ  കുടുംബങ്ങൾ വ്യാപകമായി  അപ്രത്യക്ഷമാവുകയും ഗ്രാപ്‌റ്റോലൈറ്റുകൾ പൂർണ്ണമായും വംശനാശത്തിന് വിധേയമാകുകയും ചെയ്തു.

ഭൂഖണ്ഡങ്ങളുടെ രൂപ മാറ്റങ്ങളും കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനവുമാണ്  ജലജീവികളുടെ കൂട്ട വംശനാശത്തിന്റെ പ്രധാന കാരണങ്ങൾ. രണ്ട് വ്യത്യസ്ത തരം വ്യതിയാനങ്ങളാണ് കൂട്ട മരണത്തിന് ഹേതുവായത്. ഭൂമിയെ മുഴുവൻ ബാധിച്ച ഹിമയുഗമായിരുന്നു ആദ്യത്തേത്.
സമുദ്രനിരപ്പ് കുറയുകയും കഠിനവും തണുത്തതുമായ ഭീകര കാലാവസ്ഥയെ  അതിജീവിക്കാൻ ജീവികൾക്ക് വേഗത്തിൽ  കഴിഞ്ഞില്ല എന്നതായിരുന്നു പ്രധാന പ്രശ്നം. അടുത്ത പ്രശ്നം തുടങ്ങിയത് ഹിമയുഗം അവസാനിക്കുകയും സമുദ്രനിരപ്പ് വളരെ വേഗത്തിൽ ഉയരുകയും ചെയ്തതോടെ   ആദ്യത്തെ ദുരന്തത്തെ അതിജീവിച്ച ജീവികളെ നിലനിർത്താൻ ആവശ്യമായ ഓക്സിജൻ ഇല്ലാതാവുകയും ചെയ്തപ്പോഴും. അതിജീവിച്ച ജീവികളുടെ ജീവൽ ത്വരണം വളരെയധികം  മന്ദഗതിയിലായിരുന്നു. ഓക്സിജന്റെ അളവ് വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിന് അവശേഷിക്കുന്ന ചുരുക്കം ചില ജല ഓട്ടോട്രോഫുകൾ വരെ പുതിയ ജീവിവർഗ്ഗങ്ങളായി രൂപാന്തരണം പ്രാപിക്കുകയും ക്രമേണ അവശേഷിക്കുന്ന ജീവികളും പരിണാമ പ്രക്രിയയില്‍ പങ്കുചേർന്നു.

രണ്ടാമത്തെ പ്രധാന കൂട്ട വംശനാശം: ഡെവോണിയൻ മാസ് വംശനാശം.

ഭൂമിയിലെ ജീവിതചരിത്രത്തിലെ രണ്ടാമത്തെ വലിയ വംശനാശം സംഭവിച്ചത് പാലിയോസോയിക് കാലഘട്ടത്തിലെ ഡെവോണിയൻ കാലഘട്ടത്തിലാണ്. ഏകദേശം 375 ദശലക്ഷം വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ്.
ഈ കൂട്ട വംശനാശം സംഭവം മുമ്പത്തെ ഓർ‌ഡോവിഷ്യൻ  വംശനാശത്തേക്കാൾ താരതമ്യേന വേഗത്തിലായിരുന്നു. കാലാവസ്ഥ സുസ്ഥിരമാവുകയും പുതിയ പരിതസ്ഥിതികളുമായി പൊരുത്തപ്പെടുകയും ചെയ്തു വന്ന ജീവജാലങ്ങളിൽ 80 ശതമാനവും തുടച്ചു നീക്കപ്പെട്ടു.
ഭൂമിശാസ്ത്ര ചരിത്രത്തിൽ അക്കാലത്ത് എന്തുകൊണ്ടാണ് ഈ രണ്ടാമത്തെ വംശനാശം സംഭവിച്ചത് എന്നതിന് നിരവധി അനുമാനങ്ങളുണ്ട്. ആദ്യത്തെ അനുമാനം ജലജീവികൾക്ക് കനത്ത പ്രഹരമേൽപ്പിച്ചത്,  ഭൂമിയുടെ ദ്രുത കോളനിവൽക്കരണത്താലാണ് എന്നാണ്. ഡെവോണിയനിൽ കാലത്ത് നാമ്പിട്ട കരയിലെ സസ്യങ്ങൾ വലിയ മരങ്ങളായി പരിണമിച്ച് ആദ്യത്തെ വനങ്ങൾ രൂപം പ്രാപിച്ചു്
അന്തരീക്ഷത്തിലെ കാർബൺ ഡൈ ഓക്സൈഡിന്റെ അളവ് ഗണ്യമായി കുറച്ചത് മൂലം ഗോളത്തിലെ താപനില കുറയാൻ കാരണമായി. ഭക്ഷണം പാകം ചെയ്യാനായി, ഫോട്ടോസിന്തസിസിൽ അവർ കാർബൺ ഡൈ ഓക്സൈഡ് നന്നായി  ഉപയോഗിച്ചു. ഗ്രഹത്തിലെ ചൂട് നിലനിര്‍ത്താന്‍  സഹായിക്കുന്ന ഒരു ഹരിതഗൃഹ വാതകമാണ് കാർബൺ ഡൈ ഓക്സൈഡ്. അതിനാൽ അളവ് കുറയുമ്പോൾ തണുപ്പ് കൂടും. സസ്യജീവിതം വികസിക്കുമ്പോൾ, മൃതിയടഞ്ഞ സസ്യവസ്തുക്കൾ ക്ഷയിക്കുമ്പോൾ കാർബൺ ഡൈ ഓക്സൈഡ് അന്തരീക്ഷത്തിലേക്ക് മടങ്ങേണ്ടതുണ്ട്. പക്ഷേ ചില സസ്യ ജഡങ്ങൾ  ചതുപ്പുകൾ, തടാകങ്ങൾ, നദികൾ എന്നിവയിൽ കുഴിച്ചിടപ്പെടുകയും ഈ കുഴിച്ചിടപ്പെട്ട സസ്യവസ്തു്ക്കൾ അന്തരീക്ഷത്തിൽ നിന്ന് കാർബണിനെ ശാശ്വതമായി നീക്കംചെയ്യുകയും, പലപ്പോഴും കൽക്കരിയും മറ്റ് ഫോസിൽ സംയുക്തങ്ങളുമായി രൂപപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു. കൂടാതെ ഓട്ടോട്രോഫുകൾ വലിയ തോതില്‍  ഓക്സിജൻ സൃഷ്ടിക്കുകയും അത് സമുദ്രങ്ങളിലെ ഓക്സിജന്റെ സന്തുലനം നഷ്ടപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്നത് മൂലം കൂട്ട മരണത്തിന് കാരണമാകുകയും ചെയ്തു.
സസ്യങ്ങളുടെ ത്വരിതഗതിയിലുളള  കരയിലേക്കുള്ള നീക്കം അന്തരീക്ഷത്തിൽ ലഭ്യമായ കാർബൺ ഡൈ ഓക്സൈഡിനെ വളരെയധികം സ്വാധീനിച്ചു. ഇത്രയും ഹരിതഗൃഹ വാതകം വേഗത്തിൽ നീക്കം ചെയ്യുന്നതിലൂടെ അന്തരീക്ഷത്തിലെ താപനില ഇടിയുന്നതിലേക്കാണ് എത്തിച്ചത്. കാലാവസ്ഥയിലെ ഈ മാറ്റങ്ങളുമായി പൊരുത്തപ്പെടാൻ കര ഇനങ്ങൾക്കും ബുദ്ധിമുട്ടുണ്ടായിരുന്നു. അതിന്റെ ഫലമായി വലിയതോതില്‍  വംശനാശം സംഭവിച്ചു.
ഡെവോണിയൻ കൂട്ട വംശനാശത്തിന്റെ രണ്ടാമത്തെ കാരണം ഇപ്പോഴും അജ്ഞാതമാണ്. കൂട്ട അഗ്നിപർവ്വത സ്‌ഫോടനങ്ങളും ചില ഉൽക്കാവർഷങ്ങളും ഇതിൽ ഉൾപ്പെടാമായിരുന്നെങ്കിലും കൃത്യമായ കാരണം ഇപ്പോഴും അജ്ഞാതമായിത്തന്നെ കിടക്കുന്നു.

മൂന്നാമത്തെ പ്രധാന വംശനാശം. അഥവാ പെർമിയൻ വംശനാശം.

മൂന്നാമത്തെ വലിയ വംശനാശം പെർമിയൻ കാലഘട്ടം എന്നറിയപ്പെടുന്ന പാലിയോസോയിക് കാലഘട്ടത്തിന്റെ അവസാന കാലഘട്ടത്തിലാണ്. ഏകദേശം 250 ദശലക്ഷം വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ് എന്ന് കണക്കാക്കുന്നു.
അറിയപ്പെടുന്ന എല്ലാ കൂട്ട വംശനാശങ്ങളിലും ഏറ്റവും വലുതാണ് ഇത്. ഭൂമിയിലെ എല്ലാ ജീവജാലങ്ങളുടെയും 96% പൂർണ്ണമായും നഷ്ടപ്പെട്ടു. അതിനാൽ, ഈ വലിയ വംശനാശത്തെ മഹാ മരണം എന്നും വിളിക്കപ്പെടുന്നു. ദുരന്തം  നടന്നപ്പോൾ ജല-ഭൗമ ജീവരൂപങ്ങൾ താരതമ്യേന വേഗത്തിൽ നശിച്ചു. കടൽ ജീവികളിൽ 4 ശതമാനത്തിൽ താഴെ മാത്രമാണ് രക്ഷപ്പെട്ടത്. ഭൂമിയിലെ വലിയ ജീവികളില്‍  മൂന്നിലൊന്നിൽ താഴെ മാത്രമാണ് ഇതിനെ അതിജീവിച്ചത്. മിക്കവാറും എല്ലാ മരങ്ങളും വംശനാശത്തിന് വിധേയമായി.

ഈ വംശനാശത്തെ കുറിച്ച് ജിയോളജിക്കൽ ടൈം സ്കെയിലിന്റെ  സമയപരിധി പഠിക്കുന്ന ശാസ്ത്രജ്ഞർ നിരവധി അനുമാനങ്ങൾ നിരത്തുന്നുണ്ട്. നിരവധി ജീവജാലങ്ങൾ അപ്രത്യക്ഷമാകാൻ കാരണമായ സംഭവങ്ങളുടെ ഒരു ശൃംഖല ഉണ്ടായിരിക്കാമെന്ന് ചിലർ വിശ്വസിക്കുന്നു. മാരകമായ മീഥെയ്നും ബസാൾട്ടും വായുവിലേക്കും ഭൂമിയുടെ ഉപരിതലത്തിലേക്കും അയച്ച ഛിന്നഗ്രഹ സ്വാധീനത്താൽ അഗ്നിപര്‍വത പ്രതീതി ജനിക്കുകയും  കാലാവസ്ഥയിൽ പെട്ടെന്ന് മാറ്റം വരുത്തുകയും ചെയ്യുന്ന ഓക്സിജന്റെ കുറവു് കൊണ്ടാകാം ഇവ. മീഥെയ്ൻ കൂടുതലായിരിക്കുമ്പോൾ തഴച്ചുവളരുന്ന ആർക്കിയ ഡൊമെയ്‌നിൽ നിന്നുള്ള ഒരു സൂക്ഷ്മജീവിയെയാണ് പുതിയ ഗവേഷണം കാരണമായി  ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നത്. ഈ തീവ്രവാദികൾ സമുദ്രങ്ങളിലെ ജീവലോകത്തെ സ്വാധീനിക്കുകയും ശ്വാസം മുട്ടിക്കുകയും ചെയ്‌തിരിക്കാം!
കാരണം എന്തുതന്നെയായാലും, ഈ വലിയ കൂട്ട വംശനാശം പാലിയോസോയിക് കാലഘട്ടം അവസാനിപ്പിക്കുകയും മെസോസോയിക് കാലഘട്ടത്തിലേക്ക് കാലെടുത്ത് വെക്കുകയും ചെയ്തു.

നാലാമത്തെ പ്രധാന വംശനാശം. അഥവാ ട്രയാസിക്-ജുറാസിക് വംശനാശം.

ഏകദേശം 200 ദശലക്ഷം വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ്. കൃറ്റേഷ്യസ് കാലാവധി കഴിഞ്ഞ 18 ദശലക്ഷം വർഷങ്ങളിലായി സംഭവിച്ച പല ചെറിയ വംശനാശ സംഭവങ്ങളുടെ ഒരു കോമ്പിനേഷൻ ആയിരുന്നു ട്രയാസിക് ജുറാസിക് വംശനാശം. ഏതാണ്ട് പകുതിയില്‍ അധികം ജീവജാലങ്ങൾ നശിച്ചുപോയി.
ട്രയാസിക് കാലഘട്ടത്തിന്റെ (മെസോസോയിക് യുഗത്തിന്റെ) തുടക്കം ഭൂമിയുടെ ചരിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും വിജനമായ സമയമായിരുന്നു. എന്നാൽ അത് വലിയ മാറ്റത്തിന്റെയും പുനരുജ്ജീവനത്തിന്റെയും കാലമായിരുന്നു. ഗ്രേറ്റ് ഡൈയിംഗ് എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന കാലത്തെ അതിജീവിച്ച ജീവനുകൾ ഗ്രഹത്തെ വീണ്ടും ജനകീയമാക്കി. പുതുതായി തുറന്നുകിട്ടിയ പാരിസ്ഥിതിക കേന്ദ്രങ്ങളിലേക്ക് വൈവിധ്യവത്കരിക്കപ്പെടുകയും എലി വലുപ്പത്തിലുള്ള സസ്തനികൾ മുതൽ ആദ്യത്തെ ദിനോസറുകൾ ഉൾപ്പെടെ പുതിയ ജീവികൾക്ക് ജന്മം നൽകി.

ട്രയാസിക്കിന്റെ അവസാനത്തിൽ, ആധുനിക ഭൂഖണ്ഡങ്ങളെല്ലാം ഒരൊറ്റ ഭൂപ്രദേശമായി കൂട്ടിച്ചേർത്ത പംഗിയയിലെ സൂപ്പർ ഭൂഖണ്ഡം,  (വിള്ളൽ) വേർപെടാൻ തുടങ്ങി. വടക്കേ അമേരിക്കയെ ആഫ്രിക്കയിൽ നിന്നും അറ്റ്ലാന്റിക് സമുദ്രത്തിൽ നിന്നും വേർപെടുത്തിയപ്പോൾ, ലാവയുടെ വ്യാപകമായ ഒഴുക്ക് ഉണ്ടായി. ഈ സമയത്തു് രൂപം കൊണ്ട അഗ്നിപർവ്വതങ്ങൾ വൻതോതിൽ കാർബൺ ഡൈ ഓക്സൈഡ് അന്തരീക്ഷത്തിലേക്ക് കൊണ്ടുവന്നു. ഇത് ആഗോളതാപനത്തിലേക്കും അവസാന-പെർമിയൻ വംശനാശത്തിൽ സംഭവിച്ചതിനേക്കാളും (അത്ര വലുതല്ലെങ്കിലും) സമുദ്രങ്ങളിൽ മാറ്റങ്ങളൾ സംഭവിക്കാന്‍ ഇടവരുത്തി. ബസാൾട്ട് വെള്ളപ്പൊക്കത്തോടുകൂടിയ അഗ്നിപർവ്വത പ്രവർത്തനങ്ങൾ, അഗ്നിപർവ്വതങ്ങളിൽ നിന്ന് അന്തരീക്ഷത്തിലേക്ക് ഒഴുകുന്ന വാതകങ്ങൾ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന പ്രശ്നങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുകയും സമുദ്രനിരപ്പിനെ മാറ്റുകയും സമുദ്രങ്ങളിലെ പി.എച്ച് അളവിനെ പോലും മാറ്റിമറക്കുകയും ചെയ്തു.
ഈ കാലഘട്ടത്തില്‍  ഭൂമിയിൽ അറിയപ്പെടുന്ന എല്ലാ ജീവജാലങ്ങളുടെയും പകുതിയോളം നശിച്ചു എന്നാണ് ശാസ്ത്രജ്ഞരുടെ നിഗമനം.

       അഞ്ചാമത്തെ                                               വംശനാശം.

ഏറ്റവും വലിയ കൂട്ട വംശനാശമല്ലെങ്കിലും അഞ്ചാമത്തെ വലിയ വംശനാശ സംഭവം ഏറ്റവും അറിയപ്പെടുന്ന ഒന്നാണ്. ക്രിറ്റേഷ്യസ്-ടെർഷ്യറി മാസ് വംശനാശം (അല്ലെങ്കിൽ കെടി വംശനാശം) ഏകദേശം 65 ദശലക്ഷം വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പ്. മെസോസോയിക് കാലഘട്ടത്തിന്റെ അവസാന കാലഘട്ടമായ ക്രിറ്റേഷ്യസ് കാലഘട്ടവും സെനോസോയിക് കാലഘട്ടത്തിലെ മൂന്നാമത്തെ കാലഘട്ടവും തമ്മിലുള്ള വിഭജന രേഖയാണിത്. ദിനോസറുകളെ തുടച്ചുനീക്കിയ സംഭവം കൂടിയാണിത്. വംശനാശം സംഭവിക്കുന്ന ഒരേയൊരു ഇനം ദിനോസറുകൾ മാത്രമല്ല. എന്നിരുന്നാലും അറിയപ്പെടുന്ന എല്ലാ ജീവജാലങ്ങളിലും 75% വരെ ഈ വംശനാശ സംഭവത്തിൽ മരിച്ചു. പുതിയ തെളിവുകളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ അതിന്റെ കാരണങ്ങളായി കണക്കാക്കുന്നത് വംശനാശം, ചിക്സുലബ് ഛിന്നഗ്രഹത്തിന്റെ ആഘാതവുമായി ബന്ധപ്പെടുത്തിയാണ്. 6 മൈൽ വ്യാസമുള്ള ഈ ഛിന്നഗ്രഹം മണിക്കൂറിൽ 50,000 മൈൽ വേഗതയിൽ ഭൂമിയിലേക്ക് പതിക്കുകയായിരുന്നു. അതിന്റെ ഫലമായി 100 ദശലക്ഷം മെഗാട്ടൺ ടിഎൻ‌ടി ശക്തിയുളള ഒരു സ്ഫോടനം, അല്ലെങ്കിൽ ഇതുവരെ നിർമ്മിച്ചതിൽ വെച്ച് ഏറ്റവും ശക്തമായ ഒരു ദശലക്ഷം ബോംബുകൾ വർഷിച്ചാലുളളത്ര ആഘാതമാണ് ഭൂമിക്ക് ഏറ്റുവാങ്ങേണ്ടി വന്നത്. ഇതിന്റെ പ്രത്യാഘാതം എന്നോണം വലിയ അളവിൽ അവശിഷ്ടങ്ങൾ വായുവിലേക്ക് വിക്ഷേപിക്പ്പെടുകയും സൂര്യപ്രകാശം തടയപ്പെടുകയും സസ്യങ്ങളുടെ  ഫോട്ടോസിന്തസിസ് നിലക്കുകയും ഭക്ഷ്യ ശൃംഖലയുടെ തകർച്ചയ്ക്ക് കാരണമാവുകയും ചെയ്തെന്ന് കരുതപ്പെടുന്നു.

ആറാമത്തെ വലിയ വംശനാശത്തിനിടയിലാണ് നാം ജീവിക്കാൻ സാധ്യതയെന്ന് പല ശാസ്ത്രജ്ഞരും വിശ്വസിക്കുന്നു. മനുഷ്യ പരിണാമത്തിനുശേഷം അറിയപ്പെടുന്ന നിരവധി ജീവിവർഗ്ഗങ്ങൾ നഷ്ടപ്പെട്ടു. ഈ കൂട്ട വംശനാശ സംഭവങ്ങൾക്ക് ദശലക്ഷക്കണക്കിന് വർഷങ്ങൾ എടുക്കുമെന്നതിനാൽ, സംഭവിക്കുന്ന ആറാമത്തെ വലിയ വംശനാശത്തിന് നമ്മളും സാക്ഷ്യം വഹിക്കേണ്ടി വരും. മനുഷ്യർ നിലനിൽക്കുമോ ഇല്ലയോ എന്നത് ഇനിയും തീരുമാനിക്കാനായിട്ടില്ല!!

By: PK HAMZA

വിവരശേഖരണം:-

https://www.britannica.com/science/Ordovician-Period

https://royalsocietypublishing.org/doi/10.1098/rspb.2016.0007

https://samnoblemuseum.ou.edu/understanding-extinction/mass-extinctions/late-devonian-extinctions/
https://www.nationalgeographic.com/science/prehistoric-world/permian-extinction/
https://phys.org/news/2018-09-end-permian-extinction-earth-species-instantaneous.html
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/pala.12399